• Strona główna
  • Odrodzenie w Polsce
  • Ostatni Jagiellonowie
  • Zygmunt I Stary
  • Zygmunt II August
  • Złoty wiek kultury polskiej
  • Polskie budowle
  • Na wawelskim zamku
  • Dzwon Zygmunt
  • Wojny szlachty
  • Prawa i obowiązki szlachty
  • Herby szlacheckie
  • Rodzaje szlachty
  • Strój szlachty
  • Folwarki szlacheckie
  • Rozwój folawarków
  • Rozkwit Gdańska
  • Spław wiślany
  • Zawarcie unii lubelskiej
  • Państwo wielu narodów
  • Reformacja
  • Państwo bez stosów
  • Świątynie w dawnej Polsce
  • Pole elekcyjne
  • Osłabienie władzy królewskiej
  • Wojny polskie w XVII
  • Potop zzwedzki
  • Wojny Polsko-Moskiewskie
  • Wojny z Turkami
  • Husaria
  • Skutki XVII-wiecznych wojen
  • Stefan Czarniecki
  • Pospolite Ruszenie


    W Polsce od 1454 roku powołanie pospolitego ruszenia wymagało zgody sejmików ziemskich, a od 1493 roku sejmu walnego. W Koronie pospolite ruszenie podlegało rozkazom króla, w Wielkim Księstwie Litewskim hetmana.

    Do pospolitego ruszenia powoływana była cała szlachta i ci z mieszczan krakowskich, wileńskich i lwowskich, którzy posiadali dobra ziemskie, także wójtowie i sołtysi z dóbr świeckich i duchownych. W Rzeczypospolitej Obojga Narodów w czasie wolnej elekcji szlachta zbierała się w trybie pospolitego ruszenia dla wyboru władcy.

    W Polsce siedemnastowiecznej pospolite ruszenie szlacheckie całego kraju było traktowane raczej jako ostateczny środek obrony Rzeczypospolitej, niż jako aktywna siła militarna; zwoływano je tylko kilkakrotnie, w roku 1621, 1649, 1651, w latach 1655-1657 (wzięło udział m.in. w Bitwie pod Warszawą (1656), wreszcie - po raz ostatni - w roku 1672.

    Częściej powoływano pospolite ruszenie z jakiegoś regionu - najczęściej z województw południowo-wschodnich dla ich obrony przed Tatarami.